از مجموعۀ یادداشت‌های کوتاه در تلگرام (کانال نسیمُگرام)

یکی از پیامدهای مناسبات طریقت‌های نقشبندیه و قادریه در کردستان، برساخت مفاهیم اجتماعی و دوگانۀ صوفی ـ درویش و نیز تصوف ـ طریقت در میان تودۀ مردم، به عنوان بازماندۀ اختلاف رویکردی و هویت‌خواهی آن‌هاست؛ در حالی که دوگانه‌های نامبرده در بافتار معرفتی عرفان اسلامی، معانی همسانی دارند و تنها در کردستان است که ناظر بر دلالت‌های معنایی و گاه هویتی متفاوتی هستند.

استاد عبدالکریم مدرس (١٩٠١-٢٠٠٥)، عالم پرکار و شناخته‌شدۀ کرد، از جملۀ دانشمندانی است که ضمن درک حساسیت‌های اجتماعی در تعامل با این دو طریقت، از مراکز علمی و خانقاهی آن‌ها بهره‌مند شد و به خوبی میان این دو نهاد اثرگذار اجتماعی در جامعۀ کردی پل زد.

او در ابتدا بیش از دو دهه در مدرسۀ نقشبندیان در بیاره تدریس کرد و سپس در کرکوک با شاخۀ طالبانی قادری هماهنگ شد و نهایتاً در حجره‌ای از مدرسه و مزار شیخ عبدالقادر گیلانی در بغداد ماندگار شد و به انتشار مجموعۀ آثار و پژوهش‌های خود، که بعضاً حاصل حضور در مراکز خانقاهی و استفاده از شبکۀ ارتباطی مشایخ طریقت بودند، پرداخت. گذاری ریز و ظریف از نقشبندیه به قادریه!